نظام کیفری اسلام با توجّه به انواع جرم و نقض ارزشهای اساسی جامعه، کیفرهای متعدد و متنوع را و ضع کرده‌است که با توجه به شدت و ضعف به چهار دسته؛ حدود، قصاص، دیات وتعزیرات تقسیم میشود. مجازاتهای تبعی به آن دسته از مجازاتهای اطلاق میشود که به‌لحاظ ماهیت، مشتمل بر محرومیت از برخی حقوق بوده و بدون نیاز به ذکر در رأی دادگاه و به محض احراز بزه و محکومیت قطعی متهم و به تبع حکم اصلی به‌عنوان مکمل آن نسبت به محکوم علیه بار میشود. این نوع مجازاتها در متون فقهی نیز مورد توجه قرار گرفته و در تمامی جرایم پیش بینی شده‌است. محرومیت از ازدواج در جرم زنا و لواط، محرومیت از شهادت در قذف، محرومیت از ارث در قتل عمد، محرومیت از شهادت در تکدی‌گری و انفاق دایم در افضا، از جلوه‌ها و مصادیق مجازاتهای تبعی است. مجازاتهای تبعی، احکام و قواعد خاص خود را دارند. مانند آن‌که قابل تعلیق نیستند. در نظام حقوق عرفی، مجازاتهای تبعی غالباً پس از انقضای مدت معینی زایل شده و از محکوم اعادهی حیثیت میشود، لیکن در نظام کیفری اسلام، محرومیتها ابدی است و مشمول مرور زمان نمیشود.
)