حق استفاده از دفاع مشروع توسط اشغال‌گر در حقوق بین‌الملل (با تأکید بر فلسطین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

جامعه المصطفی العالمیه- مجتمع آموزش عالی علوم انسانی-اسلامی

چکیده

در حقوق بین‌الملل، حق «دفاع مشروع» به دولت‌ها اجازه می‌دهد که به‌صورت فردی یا جمعی در برابر حمله‌ی مسلحانه‌ی اقدام کنند و از خود یا کشورهای متحدشان دفاع نمایند. این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از روش اسنادی به‌بررسی امکان استفاده از حق دفاع مشروع توسط نیروهای اشغال‌گر پرداخته و از قضیه‌ی فلسطین به‌عنوان نمونه موردی بهره گرفته‌است. در ابتدا، مفاهیم پایه‌ای مانند دفاع، مشروعیت و حق دفاع مشروع مورد واکاوی قرارگرفته و سپس مبانی حقوقی مرتبط با دفاع مشروع بررسی ‌شده‌است. به‌علاوه، ارکان اصلی دفاع مشروع، شامل مفهوم تجاوز، شرایط و محدودیت‌های حمله و چارچوب‌های بین‌المللی آن، تبیین شده‌است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حق دفاع مشروع با هدف حفظ عدالت و حمایت از کشور قربانی تجاوز در منشور سازمان ملل گنجانده‌ شده و هرگونه تفسیر گسترده از آن‌که به توجیه جنگ‌های ناعادلانه منجر شود، مغایر با این هدف است. از این‌رو، اختصاص حق دفاع مشروع به نیروهای اشغال‌گر، نه‌ تنها در تضاد با ماده ۵۱ و اصول منشور سازمان ملل متحد است، بلکه موجب انحراف از اهداف اصلی حقوق بین‌الملل خواهد شد.

کلیدواژه‌ها