جامعه المصطفی العالمیه- مجتمع آموزش عالی علوم انسانی- اسلامی
چکیده
جرم معلول عوامل مختلف بیرونی و درونی است. محیط از عوامل مهم بیرونی بر رفتار مجرمانه افراد به شمار میرود. مقاله حاضر به این پرسش پاسخ میدهد که محیط چه تأثیراتی بر رفتار مجرمانه انسان میگذارد. قلم حاضر با روش توصیفی و تحلیلی تلاش میکند محیط و اقسام آن را به تعریف گیرد. سپس نقش انواع محیط را در ارتکاب جرایم مورد بررسی قرار دهد. شاید کسی را نتوان یافت که نقش محیط را در ارتکاب جرایم انکار کند. به همین جهت به صراحت میتوان گفت: محیط با تنوعیکه دارد هرکدام نقش خاص خود را از نظر اثرگذاری و نیز نوع جرم ایفا میکند، ولی اثرگذاری محیط به اندازهی نیست که اراده و اختیار انسان را سلب کند. اگر قبلا محیطزیست محدود به یک روستا و قریه میشد و نظارت شدید خانواده و آشنا بودن شخص در زادگاهش، فرصت کمتری برای ارتکاب جرم در اختیار مجرم قرار میداد، ولی امروزه، محیط نقشآفرینی بیشتری نسبت به گذشته دارد؛ زیرا با مهاجرت گسترده روستائیان به کلان شهرها اعضای خانواده در میان جمعیت گسترده شهرها گم میشود. از اینرو، خانواده نظارت قبلی خود را بر اعضایش از دست دادهاست. این مسئله فرصت ارتکاب جرم را بیش از هرزمان دیگر، در اختیار فرد قرار میدهد. پیش فرض بررسی نقش محیط، معمولا در شرایط عادی است. اگر نقش محیط در شرایط خاصی مانند وضعیت افغانستان واکاوی شود، پس زمینه جنگ، فقر، تبعیض و بیسوادی نقش مضاعفی به محیط میدهد. عوامل مذکور را میتوان بهعنوان عوامل مکمل محیطزیست در افزایش آمار جرایم به حساب آورد.